EKMEĞİ TELEF ETMEMEK

ABONE OL

News

February 28, 2022 13:00

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Eskiden insanlar yere düşmüş bir ekmek gördüklerinde onu üç defa öpüp başlarına sürdükten sonra ayak altından bir kenara koyarlardı. Bunun sebebini merak ettiğimde bir arkadaşım çocuk kalbiyle “ayak altından kaldırmazsak, insanlar basarsa çok günah olur” gibi bir şeyler söyledi. Çocuk aklımla bunu dini bir vecibe zannederdim. Bu yüzden ekmek yeneceğinde hep bir örtü serer bir yere oturur da yerdik.

‘Ekmek çarpsın’ yemini

Bizim Dombay ovasında köylülerimiz sacda yufka ekmek pişirirlerdi. Her gün insan sayısına göre kurumuş yufkalardan güzelce ıslatıp yumuşatırlardı. Katlayıp, dürdükleri yufka ekmekler evde yemeklerle az biraz katıkla tarlalarda çalışanların vazgeçilmez yiyeceklerindendi. Ben hayatımda köyde ekmeğin telef olduğunu, çöpe atıldığını, küflendiğini hiçbir zaman görmedim. Köy yerlerinde ekmek çok dikkatli tüketilir kırıntısı dahi ziyan olmazdı. Ekmek kıymetli bir nimet olduğundan, ikna etmek için ‘ekmek çarpsın’ diye yemin edenler de vardı.

Çöpe gitmeden önce ekmekle neler yapılır

Hayatlarımız ne kadar değişirse değişsin ekmek hayatımızın hala en kıymetli besin kaynağıdır. Ben bugün ekmeği küflendirip, bozulmadan önce çöpe atmamak için neler yapabiliriz hakkında yazmak istiyorum. Ekmeği telef edip çöpe atar durursak Allah’tan evlerdeki bereketin gideceğine bütün kalbimle inanıyorum. Ekmeği bulamaz, yiyemez hale düşeriz diye hep endişelenirim. İşe çocuklara ekmeği telef etmemeyi öğretmek, alıştırmakla başlamak güzel olur. Küçük çocuklara yiyebileceği miktarda küçük parçalar halinde ekmek verilmeli. Bitiremediği ekmekleri atmak yerine bir kenara ayırıp bir daha ki öğünde yiyebilir. Çocuk ekmeğin atılmayacağını ilk önce annesinden babasından öğrenmeli.

Fazla ekmekleri biraz kurutup sonra ufalayıp kavanozlara doldurun. Lazım olduğunda köfteye koyarsınız. Tavuk, balıkkızartacağınızda bulamak için kullanabilirsiniz. Ekmek kırıntısı size her zaman lazım olabilir. Bayatlamış ekmekleri küp küp doğrayıp fırında kızarttıktan sonra çorbaların üzerine azar azar koymakta çok albenili lezzetli oluyor.

İki-üç yumurtayı azıcık tuzla iyicene çırpıyorsunuz, varsa yarım çay bardağı süt de ekleyebilirsiniz. Bayat ekmekleri yumurtalı sosa batırıp sıvı yağda nar gibi kızartında bir yiyin, bakın nasıl güzel oluyormuş. Bu tarifi rahmetli annem hafta sonları yapardı, ekmekler tazecik, yumuşacık olurdu. Yumurtayla kızartılmış ekmekleri çocuklarda çok severler.

Bu tarif Kaş kasabasından. Oraya tatile gittiğimde yaptılar. En bayat sert ekmekleri kuş başı doğradılar. Genişçe bir tepsiye doldurdular. Bir tava da bir kaşık tereyağı ve bir kaşık salçayı kavurduktan sonra biraz tuz-karabiber ve bir çay bardağı su ilave ettiler. Bu karışımı kaşık kaşık tepsideki bayat ekmeklerin üzerine serptiler ve fırına sürdüler. Fırında ekmekler yaklaşık yarım saatte kızardıktan sonra üzerine sarımsaklı yoğurt döktüler. Ne kadar lezzetliydi anlatamam. Ekmekten bir kırıntı dahi telef olmadan ne güzel bir yemek oldu.

‘ETİMEK TATLISI’ TARİFİ

Eskiden biz abimle beraber canımız tatlı istediğinde ‘Etimek tatlısı’ yapardık. Buranın dilimlenmiş beyaz ekmeklerinden bu tatlıyı sizde yapabilirsiniz, tarifi bende. Fazladan dilimlenmiş-slice bread- ekmeklerinizi açık kahverengi renkte olacak kadar kızartıyorsunuz. Misal, on iki dilim kızartırsanız altı kişilik tatlınız olur sayısını siz ayarlayın. Bir bardak şekeri iki bardak suda kaynatıp eritin sonra soğusun. İster hazır muhallebi (Custard) alın veya kendinizde yapabilirsiniz. Üç bardak süte üç kaşık nişasta, üç kaşık şekerle muhallebiniz hazır olsun. Bütün bunlar hazır olunca tepsinize ilk altı dilimi sıralayıp üzerlerine kaşıkla soğuk şerbetten serptikten sonra soğumuş muhallebinin yarısını döşüyorsunuz. Muhallebinin üzerine ufalanmış ceviz, fındık, tarçın serperseniz çok güzel olur. Kalan altı dilimi muhallebililerin üzerine sıraladıktan sonra en üstüne kalan şerbeti ardından muhallebiyi döşüyorsunuz. En üst sırasına isterseniz yine ceviz, fındık veya çilekle süsleyip afiyetle yiyin derim. Biz yaptık, çok hoş bir tatlı ve yapılışı gayet kolay. Ne ki ekmekleriniz bambaşka bir tat ve lezzette ziyan olmadan değerlenmiş oluyor.

Kuşlara verilen ekmekler

Kimse kendini ‘bayat ekmekleri kuşlara atıyorum’ diye kandırmasın. Allah kuşların yiyeceğini her yere sermiş, bizimbayat ekmeklerimiz belki de onlara zararlı olabilir. Yemek yenen her yere Allah’ın “yiyiniz içiniz israf etmeyiniz, Allahisraf edenleri sevmez” ayetini yazıp asmak ne güzel olurdu.