03 December 2025 Wednesday
News
Avustralyalı araştırmacılar, kalp krizi tedavisinde kadın ve erkekler arasındaki eşitsizliğin azaldığını ancak kadınların hayat kurtarıcı tedavilere ulaşmada hala daha düşük oranda olduğunu açıkladı. Uzmanlar, bu farkın kapanması için daha fazla çalışma yapılmazsa en az on yıl daha süreceğini belirtiyor.
Sydney Üniversitesi liderliğinde yürütülen ve Medical Journal of Australia’da yayımlanan çalışma, son dokuz yılda New South Wales (NSW) eyaletindeki yaklaşık 30 bin hastanın hastane kayıtları ve kalp krizi sonrası sonuçlarını inceledi.
Westmead Hastanesi kardiyoloğu ve çalışmanın baş yazarı Prof. Clara Chow, önceki araştırmalarda kadınların kalp krizi tanısı ve tedavisinde erkeklere kıyasla daha fazla gecikme yaşadığını ve bunun ölüm oranlarını artırdığını ifade etti.
“Sonuçların hem kadınlar hem erkekler için iyileştiğini ve kadınlarda bu iyileşmenin daha hızlı olduğunu gördük. Ancak aradaki fark hala kapanmış değil. Bu hızla devam ederse en az on yıl daha geçmesi gerekiyor” dedi.
Kadınlar, erkeklere göre anjiyogram (damar tıkanıklığını tespit eden test) yaptırmada yüzde 13, damarı açmaya yönelik girişimsel işlemlerde (perkütan koroner girişim) ise yüzde 16 daha az şansa sahip.
Prof. Chow, kadınlarda tanı ve tedavi gecikmelerinin en önemli nedenlerinden birinin, kalp krizi belirtilerinin erkeklerden farklı olması olduğunu söyledi. Kadınlar klasik göğüs ağrısı yerine nefes darlığı, göğüste sıkışma, baş dönmesi, hazımsızlık, terleme ve bulantı gibi belirtiler gösterebiliyor. Bu nedenle kadınlar ve çevrelerindeki kişiler, hatta sağlık çalışanları, kalp krizi yaşandığını fark edemeyebiliyor.
Araştırmada, 2011-2020 yılları arasında NSW’de ST yükselmeli miyokard enfarktüsü (STEMI) geçiren 29.435 yetişkinin verileri incelendi. STEMI, kalp damarının tam tıkanması sonucu oluşan ve acil müdahale gerektiren ciddi bir kalp krizi türü.
Kadınlar katılımcıların yaklaşık yüzde 30’unu oluştururken, genellikle erkeklere kıyasla daha yaşlı ve kalp yetmezliği, demans, diyabet gibi ek sağlık sorunlarına daha çok sahipti. Kadınlarda kalp krizi sonrası büyük kalp damar hastalıkları ve ölüm oranları erkeklere göre daha yüksek çıktı ancak bu fark zamanla azalmaya başladı.
Araştırma ayrıca kadınlarda anjiyogram ve stent işlemlerinin erkeklere göre daha hızlı arttığını gösterdi. Bu da farkın kapanma yönünde ilerlediğine işaret ediyor.
George Enstitüsü’nden Kardiyolog Dr. Sonali Gnanenthiran, “Bulgular cesaret verici ancak kadınlarda ölüm oranındaki azalmaların kalp bakımındaki iyileşmelerden mi yoksa kanser ve diğer hastalıklardaki gelişmelerden mi kaynaklandığı net değil” dedi. Ayrıca kadınlarda daha yüksek ek hastalık oranlarının tedavi farklarında etkili olabileceğini belirtti.
Daha Fazla Cinsiyete Özel Araştırma Gerekli
Dr. Gnanenthiran, mevcut klinik çalışmaların sadece yüzde 20-30’unun kadınlardan oluştuğunu, bunun kalp krizi tedavisinde cinsiyet farklılıklarını anlamada önemli bir engel olduğunu söyledi. Kadınların alt grup olarak değil ana grup olarak dahil edilmesi gerektiğini vurguladı.
Prof. Chow, cinsiyete özel rehberlerin geliştirilmesi ve kalp krizinin kadınlara özel yönetim stratejilerinin oluşturulması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirtti. Örneğin, yüksek tansiyon kadınlarda daha düşük seviyelerde kalp krizi riskini artırabiliyor; bu nedenle kadınlara farklı tansiyon hedefleri belirlenmesi gerekip gerekmediği sorgulanıyor.
Kalp Sağlığı Kontrolleri ve Risk Faktörleri Göz Ardı Ediliyor
Prof. Chow, kadınların kalp hastalığı risk faktörlerini yeterince fark etmediğini ve sağlık profesyonellerinin de kadınları erken uyarı işaretlerinde kalp sağlığı kontrolleri yaptırmaları konusunda teşvik etmediğini belirtiyor.
Avustralya’da kalp sağlığı kontrolleri, kalp hastalığı olmayan kişiler için ücretsiz olarak sunuluyor (toplu ödeme yapan kliniklerde). Bu kontroller aşağıdaki gruplar için özellikle öneriliyor:
Prof. Chow, yüksek tansiyon (hamilelikte de dahil olmak üzere) veya kardiyovasküler hastalık aile öyküsü gibi diğer risk faktörlerine sahip kişilerin ise daha erken yaşta kontrol edilmesi gerektiğini vurguluyor.
Kadınlarda Kalp Krizi Belirtileri
Sonuç
Kalp krizi tedavisinde kadın-erkek arasındaki farklar azalsa da eşitsizlik devam ediyor. Daha fazla farkındalık, eğitim ve cinsiyete özel araştırmalar, kadınların kalp sağlığı sonuçlarını iyileştirmek için kritik öneme sahip.
