ELVAN BYRON- Tik Bozuklukları

ABONE OL

News

March 20, 2019 12:14

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Hızlı, tekrarlayıcı, ritmik olmayan, amaçsız basit ya da kompleks motor davranışlar ya da ses çıkartmalar şeklinde hareket bozukluklarıdır. Farklı hastalık ve bozukluklara bağlı gelişebilirler ancak en sık görülen tik bozukluğu Tourette sendromudur (TS). TS’de birden fazla motor ve vokal tiklerin varlığı yanı sıra dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, obsesif-kompulsif bozukluk, anksiyete ve depresyon gibi nöropsikiyatrik problemler sıktır. Tedavi, tüm bu faktörler ve kullanılan tedavi yönteminin oluşturabileceği kısa ve uzun dönem yan etkileri göz önüne alınarak planlanmalıdır. Eğitim tedavinin ilk basamağıdır. Davranışçı yaklaşımlar, medikal ve cerrahi tedavi seçenekleri vardır ve tedavi hastaya, hastanın semptomlarına ve semptomların ağırlığına göre kişiselleştirilmelidir.

Ani, kısa süreli anlamsız, istemsiz hareketler ve sesler şeklinde görülenlere basit tikler, daha yavaş ve uzun süreli, amaçlı gibi görünen (stereotipik, sekanslı hareketler) veya anlamlı sözler şeklinde olanlara kompleks tikler adı verilir.

Tiklerin öncesinde hastalarda genellikle, rahatsız edici bir duyusal algı olur. İstemsiz hareketler genellikle bu algının giderilmesi için hastalar tarafından istemli olarak yapılıyor gibi algılanır. Her zaman olmasa da bazen kısmi ya da tam olarak baskılanabilir. Tiklerin baskılanması, içsel rahatsızlık duyum hislerinin artmasına ve tik patlamalarına neden olur. Mental ya da fiziksel stres altında tiklerin frekans ve şiddetinde artışlar gözlenir. Uykuda azalirlar. Eğer tikler uzun süren dönemlerde sıklık gösteriyorsa kalıcı olma eğilimi ve tedaviye dirençte de artış gözlenebilir.

Vokal tikler: burun, ağız ve boğazda meydana gelen istemsiz seslerdir. Fonik tik olarak da isimlendirilirler. Basit ve kompleks olmak üzere ikiye ayrılır. Basit vokal tikler, boğaz temizleme, havlama ve burun çekme şeklinde sık görülürken, küfür etme gibi.

Motor Tikler:Basit motor tikler aniden ortaya çıkan, kaba ve kısa süreli izole ve tek özellikte hareketerdir. ( göz kırpma, omuz silkme, başta sıçrayıcı hareketler, burun çekmek)gibi.

Ayrıca tikler çoğunlukla çocukluk döneminde başlarken erişkin yaşlarda başlayabilir.

Kompleks tikler:farklı, koordine, ardarda oluşan istemsiz hareketlerdir. Amaçlı ortaya çıkan kompleks motor tiklere örnekler; burun elleme, diğer insanlara dokunma, nesneleri koklama, sıçrama, küfür etme, diğer insanlar tarafından yapılan hareketleri taklit etmedir. Amaçsız tikler, baş sallama ile birlikte omuz silkme, tekme atma ve ardı sıra değişken yüz hareketleriyle sinirlandirilabilir.

Tedavi yontemleri gerek ilac gerek cerrahi olarak yapilabilmektedir.psikolojik destek sartir.