16 yaş altı sosyal medya yasağı yürürlükte

ABONE OL

News

December 11, 2025 05:28

BEĞENDİM

ABONE OL

News

Avustralya’da 16 yaş altı sosyal medya yasağı yürürlüğe girdi.

Avustralya’nın dünyada ilk kez uygulamaya koyduğu 16 yaş altına sosyal medya yasağı yürürlüğe girdi. Ancak uzmanlar, bu yeni tedbirin çocukların çevrimiçi yaşamında beklenen ölçüde bir fark yaratmayabileceği konusunda uyarıyor.

10 Aralık itibarıyla Facebook, X, Threads, Snapchat, Instagram, TikTok, Twitch, Reddit ve YouTube gibi platformlarda 16 yaşından küçük çocukların hesap açmaları veya mevcut hesaplarını kullanmaya devam etmeleri yasaklandı.

Çocuklar bu platformlarda hesap oluşturamayacak ancak giriş yapmadan içerik görüntüleyebilecek.

Ülkenin eSafety Komiserliği, düzenlemenin gençleri hem ekran süresini artıran tasarım unsurlarından hem de sağlık ve esenlik açısından zararlı olabilecek içeriklerden korumayı hedeflediğini belirtiyor.

Peki uygulamanın başlamasıyla birlikte Avustralya’da neler bekleniyor?

Yaş doğrulamasında yüksek hata riski

Sosyal medya şirketleri, yasa kapsamında 16 yaş altındaki kullanıcıları yaş doğrulama yöntemleriyle platformlardan ayırmak zorunda. Bu doğrulama; video çekimi, yüz tanıma teknolojisi veya resmî kimlik yükleme gibi yöntemlerle yapılacak.

Daha önce 28.500 yüz tanıma testi üzerinden yapılan bir çalışma, pek çok doğrulama yönteminin etkili olabileceğini ancak özellikle 16–17 yaş grubu, kız çocukları ve Kafkas kökenli olmayan kullanıcılar için hata oranlarının yüksek olduğunu ortaya koydu.

London School of Economics’ten sosyal psikoloji profesörü Sonia Livingstone, yaş doğrulama süreçlerinde “çok sayıda hata” görülmesinin kaçınılmaz olduğunu söylüyor.

Meta da benzer şekilde, resmî kimlik tipi belgeler olmadan yapılan yaş tespitinin sınırlı doğrulukta olduğuna ve gizlilik açısından risk taşıdığına dikkat çekiyor.

Yaşlarını doğrulayamadığı için yanlışlıkla hesapları kapatılan 16 yaş üzeri kullanıcıların ise karara itiraz etme hakkı bulunuyor.

Sosyal medya şirketleri uygulamaya karşı

Teknoloji şirketleri, zaten çocuklar için geliştirilmiş güvenlik ayarlarına sahip olduklarını ve ek bir yasaklamanın gerekli olmadığını savunuyor.

Örneğin Meta, hesabı olmayan çocukların Instagram’da anonim şekilde dolaşabileceğini; bu nedenle mesajlaşma kısıtlamaları ve içerik filtrelerinin devreye girmeyeceğini açıklıyor.

Google ve YouTube temsilcileri ise genç kullanıcılar için öneri sistemlerinde zararlı içerikleri eleyen güvenlik mekanizmaları bulunduğunu belirtiyor. Ayrıca giriş yapmış çocuk hesaplarında otomatik oynatma ve kişiselleştirilmiş reklamlar zaten kapalı.

Buna karşın Essex Üniversitesi’nden Prof. Lorna Woods, platformların kendi geliştirdiği bu güvenlik önlemlerinin çoğu zaman yeterince etkili olmadığını ifade ediyor.

Dublin City University tarafından yapılan bir araştırma, genç bir erkek kullanıcı tarafından açılan yeni bir YouTube veya TikTok hesabının 23–26 dakika içinde kadın düşmanı içerikleri göstermeye başladığını ortaya koydu.
Molly Rose Foundation’ın çalışması ise 15 yaşındaki varsayımsal bir kız çocuğunun TikTok “Sana Özel” sayfasında sık sık intihar ve kendine zarar verme içerikleriyle karşılaştığını gösteriyor.

Gençler farklı platformlara kayabilir

Uzmanlara göre yasak, gençleri sosyal medyadan tamamen uzaklaştırmak yerine onları daha küçük veya daha az denetlenen platformlara yönlendirebilir.

Sensor Tower verilerine göre, 1 Aralık’tan bu yana Lemon8, Coverstar ve Tango gibi uygulamalar Avustralya’da en çok indirilen ilk 10 uygulama arasına girdi.

WhatsApp, Telegram ve Signal gibi mesajlaşma uygulamaları ise yasak kapsamı dışında ve son günlerde indirme sayılarında büyük artış yaşandı.

ABD’deki kısa süreli TikTok yasağında olduğu gibi, kullanıcıların RedNote benzeri alternatif platformlara yönelmesi de muhtemel.

Livingstone, gençlerin hızla yeni platformlara kayabileceğini ve bunun fark edilmesinin zaman alacağını söylüyor.
Prof. Woods ise mesajlaşma uygulamalarının kapsam dışında kalmasının yasağın etkisini zayıflatabileceğini dile getiriyor.

Etkisi yıllar sonra ölçülebilecek

Bazı uzmanlar ayrıca, Discord ve Roblox gibi sosyal medya dışı etkileşim alanlarının gençler arasında daha da yaygınlaşabileceğini belirtiyor.

Avustralya’daki araştırma kuruluşları, yeni yasağın ruh sağlığı ve aile içi iletişim üzerindeki etkilerini uzun vadede incelemeye hazırlanıyor.

Profesör Woods, düzenlemenin gençleri gerçekten sosyal medyadan uzaklaştırıp uzaklaştırmadığının ve iyilik hâllerini artırıp artırmadığının anlaşılabilmesi için birkaç yıl gerektiğini vurguluyor.