Labor’ın ‘Tarihi’ Anlaşmaları Asya-Pasifik’te Yeni Dönem Başlattı

Avustralya Dışişleri Bakanı Penny Wong, Canberra’da yaptığı kapsamlı dış politika konuşmasında, Labor hükümetinin son yıllarda imzaladığı güvenlik ve stratejik anlaşmalarla Asya-Pasifik’te “daha istikrarlı, daha dirençli ve otoriter baskılara daha az boyun eğen” bir düzen inşa ettiğini söyledi.

Wong, Avustralya’nın artık bölgesel diplomaside sadece bir “katılımcı” değil, giderek bir “mimar” hâline geldiğini vurguladı.

‘Tarihi’ anlaşmalar: Endonezya, Nauru, Tuvalu ve Papua Yeni Gine

Konuşmada özellikle geçen hafta duyurulan ve 1995 Keating–Suharto paktını temel alan yeni Avustralya–Endonezya güvenlik anlaşması öne çıktı. Wong, bu anlaşmanın yanı sıra Nauru, Tuvalu ve Papua Yeni Gine ile yapılan stratejik paktların “bölgenin geleceğini şekillendiren dönüm noktaları” olduğunu söyledi.

“Bu çığır açan anlaşmalar Avustralya’nın ulusal gücünü doğru şekilde kullanarak bölgeyi daha güvenli hâle getiriyor.”

Labor hükümeti, önümüzdeki aylarda Fiji, Tonga, Vanuatu ve Filipinler ile de büyük ölçekli anlaşmalar yapmaya hazırlanıyor.

‘2021’de hayal bile edilemezdi’

Wong, Labor’ın diplomatik performansını, önceki hükümetlerin “karışık” sonuçlarıyla karşılaştırarak övgüyle anlattı:

“2021’de bunların hiçbiri düşünülemezdi. Biz sadece birer bölge sakini değiliz; bölgenin mimarlarıyız.”

Muhtemel jeopolitik rakipler arasında Çin, Rusya, İran ve Kuzey Kore’yi sayan Wong, demokratik devletlerin sahadan çekilmesi hâlinde bölgenin otoriter güçlere teslim olacağını belirtti:

“Bu çabalar olmazsa, normlar yerini zorbalığa, siber saldırılara ve dezenformasyona bırakır.”

Vanuatu ve Solomon Islands hâlâ masada

Her ne kadar birçok anlaşma başarıyla tamamlanmış olsa da, hükümet hâlâ Vanuatu ile Nakamal Anlaşmasını sonuçlandıramadı. Ülkede, güvenlik ve altyapı kararlarında dış müdahaleye yönelik siyasi çekinceler bulunuyor.

Ayrıca Solomon Adaları ile geçen yıl duyurulan polis destek paketinin de henüz tamamen uygulanmadığı belirtildi.

Vanuatu hükümetinin geçen hafta yabancı güvenlik danışmanlarını devlet binalarından çıkarması, Canberra’da “kırılgan bir süreç” yorumlarına yol açtı.

‘Orta güç diplomasisi’ ve Çin ile denge arayışı

Wong, ABD’nin Asya’daki liderliğinin “vazgeçilmez” olduğunu ancak bölgenin sadece büyük güçlerin rekabetine terk edilemeyeceğini belirterek Avustralya, Japonya, Endonezya ve Güney Kore gibi ülkelerin giderek daha güçlü bir diplomatik rol üstlendiğini ifade etti.

Çin konusuna değinen Wong:

“Çin bölgeyi kendi çıkarlarına göre yeniden şekillendirmeye çalışacaktır. Ancak bu ilişkide ya- hep ya-hiç ikilemine kapılmamalıyız. Amacımız, ulusal çıkarlarımızı korurken Çin’le işbirliği alanlarını sürdürebilmek.”

Konuşmasını, Avustralya’nın bölgedeki düzeni koruma çabasının “her zamankinden daha kritik” olduğu vurgusuyla sonlandırdı.