Sirke ve karbonat mutfağın vazgeçilmezleridir. Birçoğumuz bunları çocukluğumuzdaki bilimsel deneylerde birleştirdik: köpüren volkanları ve gayzerleri düşünün.
Ancak insanlar aynı zamanda etkili bir ev temizleyicisi üretmek için sıklıkla sirke ve kabartma tozunu karıştırıyorlar. Ne yazık ki kabarcıklı reaksiyonun arkasındaki kimya, temizlik abartısını desteklemiyor.
Asit nedir?
Ekşi tada sahip yiyecekler genellikle asit içerir. Bunlara limon suyundaki sitrik asit, elmadaki malik asit, yoğurttaki laktik asit ve alkolsüz içeceklerdeki fosforik asitler dahildir. Çoğu sirke yaklaşık yüzde 4-10 oranında asetik asit içerir, geri kalanı su ve az miktarda aroma kimyasallarından oluşur.
Karınca ısırıklarındaki formik asit ve midemizdeki hidroklorik asit gibi doğal olarak oluşan başka asitler de vardır. Endüstriyel olarak, sülfürik asit mineral işlemede, nitrik asit gübre üretiminde ve son derece güçlü hidroflorik asit camı aşındırmak için kullanılır.
ASİTLER VE TEMİZLİK
Bu asitlerin tümü benzer özelliklere sahiptir. Hepsi suya hidrojen iyonları (pozitif yüklü atomlar) salabilir. Asitler, potansiyellerine bağlı olarak çeşitli kimyasal reaksiyonlar yoluyla mineralleri ve metalleri de çözebilir.
Bu nedenle sirke, duşlar veya su ısıtıcılar için mükemmel bir temizleyicidir; kireç gibi mineral birikintileriyle reaksiyona girebilir ve onları çözebilir.
Diğer yaygın asidik temizlik maddeleri, ahşap döşemeleri canlandırmak için kullanılan oksalik asit, beton ve duvar temizleyicilerinde hidroklorik asit ve güçlü tuvalet temizleyicilerinde sülfamik asittir.
BAZ nedir?
Kimyada, asitlerin pek çok açıdan zıttı olan bazlar, hidrojen iyonlarını serbest bırakmak yerine bağlayabilir. Bu, çözünmeyen kirin kaldırılmasına ve suda çözülmesine yardımcı olabilir. Bazlar ayrıca yağ moleküllerini parçalayabilir.
Kabartma tozu (sodyum hidrojen karbonat, sodyum bikarbonat veya bikarbonat olarak da bilinir) nispeten zayıf bir bazdır. Daha güçlü yaygın bazlar arasında sodyum karbonat (çamaşır sodası), sodyum hidroksit (kostik soda) ve amonyak bulunur.
Sodyum hidroksit güçlü bir kanalizasyon temizleyicisidir; güçlü baz özellikleri yağları ve saçları çözebilir. Bu, tıkanıklıkların parçalanmasını ve kolayca temizlenmesini sağlar.
Baz ile bir Asidin karıştırılması
Sirke ve karbonatın karıştırılması anında kimyasal reaksiyona neden olur. Bu reaksiyon su, sodyum asetat (bir tuz) ve karbondioksit (gazlı kısım) oluşturur.
Kabartma tozundan üretilen karbondioksit gazının miktarı dikkat çekicidir; bir çorba kaşığı (yaklaşık 18 gram) beş litreden fazla gaz açığa çıkarabilir! Ancak yalnızca yeterli miktarda asit eklerseniz.
Kimyadaki reaksiyonlar genellikle eşit miktarlarda kimyasal reaktifler kullanır. Mükemmel bir asetik asit ve kabartma tozu dengesi size sadece su, karbondioksit ve sodyum asetat verecektir.
Sirke ve bikarbonatlı temizleyici tariflerinin çoğunda bileşenlerden birinin veya diğerinin büyük bir fazlası kullanılır. Kendin Yap fırın temizleyicisi için TikTok’tan bir örnek, bir buçuk bardak karbonat ve çeyrek bardak sirke gerektiriyor.
Kimyasal reaksiyonun arkasındaki rakamlara bakıldığında, köpüğün azalmasından sonra eklenen kabartma tozunun yüzde 99’undan fazlasının kaldığı görülüyor. Yani buradaki aktif temizlik maddesi aslında kabartma tozudur (ve fırçalamanın “dirsek gücüdür”). Fırınlar daha güçlü, sodyum hidroksit bazlı temizleyicilerle (bunlar aynı zamanda daha yakıcı olmasına rağmen) çok daha titiz bir şekilde temizlenebilir. Birçok modern fırının kendi kendini temizleme özelliği de vardır, bu nedenle herhangi bir kimyasal temizleyiciye başvurmadan önce ürün kılavuzunuzu okuyun.
Peki ya sodyum asetat?
Sirke ve kabartma tozu karışımlarını sevenler, köpüklü reaksiyonun ürünü olan sodyum asetatın gizli temizlik maddesi olup olmadığını merak ediyor olabilir.
Ne yazık ki sodyum asetat, kabartma tozundan bile daha zayıf bir bazdır, bu nedenle fırçalamaya çalıştığınız yüzeyi temizlemede fazla bir işe yaramaz.
Sodyum asetat, kristalizasyon bazlı ısıtma paketlerinde ve beton sızdırmazlık maddesi olarak kullanılır, ancak tipik olarak temizleyici olarak kullanılmaz.
Eğlenceli gerçek: Sodyum asetat, sodyum diasetat adı verilen kristalimsi bir gıda katkı maddesi yapmak için asetik asitle birleştirilebilir. Bu kristaller, tuz ve sirke parçacıklarını ıslatmadan sirke aromasını verir.
Baloncuklarınızı patlattığım için özür dilerim
Sirke ve karbonatın karıştırılmasının temizlik için yararlı olabileceği birkaç nadir durum vardır. Tıkanmış bir drenajda olduğu gibi, kabarcıklanmanın mekanik bir etkiye sahip olduğu yer burasıdır.
Ancak çoğu durumda, temizlemeye çalıştığınız şeye bağlı olarak sirke veya karbonatı tek başına kullanmak isteyeceksiniz. Görsel olarak daha az heyecan verici olacaktır, ancak işin yapılması gerekir.
Son olarak temizlik kimyasallarını evde karıştırmanın riskli olabileceğini unutmayın. Kendin Yap karışımlarına başlamadan önce daima ürün etiketini ve talimatları dikkatlice okuyun. Daha da emin olmak için ürünün güvenlik veri sayfasını okuyarak daha fazla güvenlik bilgisi edinebilirsiniz.
Nathan Kilah, Tasmania Üniversitesi’nde Kimya alanında Kıdemli Öğretim Görevlisidir. Bu makale ilk olarak The Conversation’da yayınlandı.
AVUSTRALYA GÜNDEM
6 saat önceAVUSTRALYA GÜNDEM
2 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
2 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
2 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
2 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
2 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
2 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
2 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
2 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
2 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
2 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
3 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
3 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
3 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
3 gün önceTHİS WEEK’S PAPER
3 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
3 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
3 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
4 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
4 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
4 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
4 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
4 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
4 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
4 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
5 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
5 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
6 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
6 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
6 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
6 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
7 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
7 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
8 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
8 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
9 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
9 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
9 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
9 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
9 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
9 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
10 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
10 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
10 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
10 gün önceTHİS WEEK’S PAPER
10 gün önceNEWS
10 gün önceNEWS
10 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
10 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
10 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
10 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
11 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
11 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
12 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
12 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
12 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
13 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
14 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
15 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
15 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
15 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
16 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
16 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
16 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
17 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
17 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
17 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
17 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
17 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
17 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
17 gün önceTHİS WEEK’S PAPER
17 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
18 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
18 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
18 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
19 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
19 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
19 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
19 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
19 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
19 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
19 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
19 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
19 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
19 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
19 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
20 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
20 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
20 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
20 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
20 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
22 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
23 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
23 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
23 gün önceNEWS
23 gün önceTHİS WEEK’S PAPER
23 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
23 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
23 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
24 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
25 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
26 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
26 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
26 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
27 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
28 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
29 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
29 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceTHİS WEEK’S PAPER
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
30 gün önceAVUSTRALYA GÜNDEM
14 December 2024AVUSTRALYA GÜNDEM
14 December 2024AVUSTRALYA GÜNDEM
14 December 2024AVUSTRALYA GÜNDEM
14 December 2024AVUSTRALYA GÜNDEM
14 December 2024AVUSTRALYA GÜNDEM
14 December 2024AVUSTRALYA GÜNDEM
14 December 2024AVUSTRALYA GÜNDEM
14 December 2024AVUSTRALYA GÜNDEM
14 December 2024AVUSTRALYA GÜNDEM
14 December 2024