Merhaba sevgili Dünya okuyucuları. Yoğun geçen bir aylık bir aradan sonra, bu hafta itibariyle tekrar Avustralya gündemine oturacağını düşündüğüm Yeni Avustralya Vatandaşlığı Yasa Değişikliği Teklifi ile ilgili son gelişmeleri aktararak aranıza dönmek istedim.
Daha önce benimde köşemde işlediğim ve eminim birçoğumuzun çok yakından takip ettiği Avustralya Vatandaşlığı başvurularında ciddi değişiklikler öngören yasa değişikliği teklifi hala Avustralya Federal Parlamentosu’nun gündeminde. 20 Nisan 2017 tarihinde Koalisyon Hükümeti tarafından açıklanan Avustralya Vatandaşlık Kanunu Yasa Değişikliği Teklifi açıklanma tarihinden sonraki süreçte ana muhalefet partisi Avustralya İşçi Partisi’nin haklı ve yoğun muhalefetiyle karşılaştı ve yasa değişikliği tasarısının özellikle Senato’dan sunulduğu şekliyle geçmesi neredeyse imkansız hale geldi.
Avustralya Federal Parlamentosu’na sunulan bir yasa değişikliği teklifinin yasalaşabilmesi için hem Temsilciler Meclisi’nden hem de Senato’dan aynı şekilde geçmesi gerekiyor. Avustralya İşçi Partisi (ALP) NSW Watson Seçim Bölgesi Federal Milletvekili Tony Burke öncülüğünde yasa değişikliği teklifine karşı yürütülen muhalefet kampanyası başarıya ulaşmış görünüyor. Tony Burke’in imza kampanyası Avustralya’da yaşayan Türkiyeli toplumda da büyük ilgi gördü ve birçok toplum kuruluşu tarafından desteklendi. İnsan Hakları Derneği Avustralya Şubesi Auburn’da stand açıp imza toplayarak yasa değişikliğine karşı imza kampanyası çalışmasına aktif destek verdi ve Dünya Gazetesi aracılığıyla imza kampanyasına destek vermek için çağrıda bulundu.
Tony Burke tarafından başlatılan imza kampanyası Avustralya Toplumunda büyük bir duyarlılık yaratırken Senato’da İşçi Partisi (ALP), Yeşiller (Australian Greens) ve Nick Xenephon Team (NXT) senatörlerinin yasa değişikliğini onaylamayacaklarına dair açıklamaları sonrasında Senato’daki dağılımı ve Senato’nun yasa değişikliği tasarısını incelenmesi için Senatonun Hukuk ve Anayasal İşler Mevzuat Komisyonu’na gönderdiğini göz önünde bulundurduğumuzda öngörülen yasa değişikliğinin değişiklik yapılmadan Senato’dan geçmeyeceği neredeyse kesinleşmiş durumda.
Şu anda Avustralya Senato’sundaki dağılım aşağıdaki gibidir:
Yakın zamanda Yeşiller Senatörleri Scott Ludlam ve Larışsa Waters’ın çifte vatandaşlıkları sebebiyle senatodaki yerlerini kaybetmesiyle Yeşillerin senatör sayısı 9 dan 7 ye düştü. Bundan dolayı şu anda Avustralya Senatosu’nda iki boşluk (vacancies) bulunmaktadır.
Hükümetin (Coalıtion) sunduğu yasa değişikliği teklifinin Pauline Hanson’s Öne Nation (Tek Ulus) partisi tarafından destekleneceği kesin. Bu durumda şu anda Senato’da yasa değişikliği teklifine “Evet” diyenlerin sayısını en az 32 (29 + 3) olarak ele alabiliriz. Yukarıda de belirttiğim gibi, Yeşiller (Australian Greens) ve Nick Xenophon Team (NXT) yasa değişikliği teklifini desteklemeyeceğini açıkladılar ve neden desteklemediklerinin sebepleriyle birlikte yasa değişikliği teklifinde yapılmasını bekledikleri değişiklikleri içeren raporları Senato’ya sundular. Bu durumda yasa değişikliğine “Hayır” diyeceklerin sayısını en az 36 (26+7+3) olarak ele alabiliriz. Bu durumda yasa değişikliği teklifinin Senato’da reddedilmesi için sadece 1 oy gerekmektedir.
Senatonun Hukuk ve Anayasal İşler Mevzuat Komisyonu öngörülen Avustralya Vatandaşlığı Yasası Değişiklik Önergesi ile ilgili yaptığı inceleme sonucunda Eylül 2017’de yayınladığı sonuç raporunda sunduğu yasa değişikliği önerisinde üç değişiklik yapılmasından sonra yasa değişikliği tasarısının Senato’da kabul edilmesini tavsiye etmektedir. Komisyon raporunda yapılması istenen değişiklikler zaten muhalefetinde karşı çıktığı temel konulardır. Bunlar:
ALP yaptığı basın açıklamasıyla Koalisyon Hükümeti’nden yenilgiyi kabul etmesini ve Avustralya Vatandaşlığı Yasa Değişikliği Teklifini geri çekmesini talep etti. Koalisyon Hükümeti’nin yasa değişikliği tasarısını 18 Ekim 2017 ye kadar oylamak için Senato’ya getirmesi gerekiyor. Eğer 18 Ekim’e kadar yasa değişikliği tasarısını Senato’da oylanması gerçekleşmezse, değişiklik tasarısı Senato’nun gündeminden düşecek.
Senato oylama yaptıktan sonra öngörülen yasa tasarısını tümden reddedebilir ya da tasarıda değişiklikler yapılmasını isteyebilir. Eğer Senato yasa değişikliği tasarısında değişiklikler yapılmasını kabul ederse, tasarının en son halini Temsilciler Meclisi’ne oylanması için sunar. Senato’nun yaptığı değişiklikler Temsilciler Meclisi’nde eğer kabul edilirse, kabul edildiği son hali oylanmak üzere tekrar Senato’ya gelir ve Senato’da kabul edildikten sonra yasalaşır.
Yasa değişikliği tasarısının oylamak için Senato’ya getirilmesi ve reddedilmesi durumunda 3 aylık bir bekleme süresi sonrasında eğer hükümet ısrar ederse yasa değişikliği tasarısını yeniden Temsilciler Meclisi’nin gündemine getirebilir. Yeniden Temsilciler Meclisi gündemine getirilen yasa değişikliği tasarısı Senato tarafından tekrar reddedilirse Genel Vali Temsilciler Meclisi’nin görev süresinin bitiminden önceki altı ay içerisinde hem Temsilciler Meclisi’ni hem Senato’yu fesh etme yetkisi vardır. Böyle bir fesihten sonra oluşturulan (yeni) Temsilciler Meclisi öngörülen yasa değişikliği teklifini tekrar geçirir ve bu teklif Senato’da tekrar reddedilirse Genel Vali, Temsilciler Meclisi ve Senato’nun ortak oturumuyla yasa değişikliğini oylamaya sunar ve Senato ve Temsilciler Meclisi üyelerinin toplam sayısının mutlak çoğunluğu ile kabul edilirse yasalaşır.
Yukarıda belirtilen son gelişmeleri değerlendirdiğimizde, iktidardaki Koalisyon hükümetinin “Avustralya Vatandaşlığı için Gerekli Şartların Güçlendirilmesi” adı altında gündeme getirdiği adil olmayan Vatandaşlık Yasasındaki değişiklik önerisinin Senato’dan döneceğini ve bu adil olmayan teklifin sunulduğu haliyle yasalaşmayacağını tahmin ediyorum. Bir sonraki yazıda görüşmek üzere şimdilik hoşça kalın.