GÜNLERDEN PIRASA

Her şeyin feci şekilde pahalandığı bu günlerde bir baktım pırasa çok ucuzlamış, üstelikte tazecik haberiniz olsun. Bu arada bizim Dombay ovasında pırasa demezler, pıransa derler. Şehirde yaşayanların pırasa dediklerini sonradan fark ettik. Neyse, pırasanın vücudumuza olan faydalarını arzu edenler araştırıversinler, bende sizlere ne yapıp edip ev halkına pırasayı nasıl sunacağınızdan biraz yazayım dedim. Çünkü dışarıdaki hiçbir restoranda bulamayacağınız müthiş bir lezzeti var pırasanın. Şimdilerde nasıl bilmem ama eskiden askerlere sık sık pırasa, lahana gibi şeyler yedirildiğinden bazıları ömür boyu bu tür yemeklerden nefret ederler yemek istemezler ama güzelce pişirilip kotarınca pırasa yemeği çok güzel ve lezzetlidir.

     Rahmetli annem güzün yani Sonbahar’da köyümüzden İzmir’e kökleriyle beraber bir kucak pırasa getirirdi. Onların kökünü balkonun kuytu bir köşesine kardığı azıcık bir çamurun içine gömerdi. Dört-beş ay balkonumuzda pırasamız hazır olurdu. Marketlerde her mevsim pırasa bulabilirsiniz ama ilk bahar mevsimini yaşadığımız bu biraz serince günlerde pırasalar yeni toplanmış gayet tazeler. Ne ki Avustralya’nın pırasaları memleketin pırasalarından gayet tombulca ve kısa. Pırasayı ilk pişireceğinizde önce kök kısmını kesip aldıktan sonra dış kabuğunu birkaç kat soyunuz. Ardından ortasından ikiye ayırıp yaklaşık bir-iki santim kalınlığında doğramak gerekiyor. Ben biraz zeytin yağında 250gr kıyma veya kuşbaşı et kavurup biraz salça, pul biber ilave ettikten sonra pırasaları ekleyip karıştırıyorum. Biraz karıştırdıktan sonra arzuya göre yarım bardak veya suluca isterseniz bir su bardağı su ilave etmeniz lazım. Sonrasında benim ninem pırasaların üzerine bir avuç bulgur atardı, adı “pıransa aşı” olurdu. Ama şehirdekiler bulguru pek kullanmadıkları için bir avuç pirinç atarlardı. Bulgurlu veya pirinçli de olsa pırasanın baskın bir tadı olduğu için her türlü lezzetli olur. Ama bana sorarsanız ben haşlanmış nohut ilave etmeyi çok seviyorum. Bu işleri yaptıktan sonra yemeğin tuzunu ilave edip ocağı kısık hale getiriyorsunuz. Pırasa yemeği Asya yemekleri gibi hızlı ateşte acele acele sallanarak pişmeyi hiç sevmez, tıkır tıkır sakince yarım saate falan pişer. Servis edeceğinizde üzerine taze limon sıkabilirsiniz.

    Ben denedim buradaki pırasalar gayet kalınca olduğu için pırasa sarması da çok muhteşem oluyor. Hiç “ben acemiyim falan demeyin, yapımı çok kolay, bir denemenizi hararetle tavsiye ederim. Pırasa sarmasının çok zengin bir görünümü var benden söylemesi. Kalınca bir pırasanın beyaz kısmını iki veya üç parçaya bölüp kenarından bir çizik atıp kat kat ayırıyorsunuz. Ayrılan katları çukurca bir kaba alıp üzerini örtecek kadar haşlak su döküyorsunuz, böylece pırasalar yumuşacık olup sarılacak hale geliyor. İçini isterseniz sarma, dolma içi hazırlar gibi pirinç veya bulgurdan yapabilirsiniz. İsterseniz sadece yağsız bir kıymayla soğan, maydanoz, dere otu, nane ve baharatlardan etli bir iç karıştırabilirsiniz. Tek yapacağınız sarma sarar gibi haşladığınız lahanaların içini tek tek doldurup sarmak olacak. Bir tencereye sıralayıp ocakta kısık ateşte pişirebilirsiniz veya börek gibi porselen bir tepsiye sıralayıp üzerine bir veya bir buçuk bardak salçalı tuzlu su karıştırıp fırında pişirmeye bırakabilirsiniz. Her iki tarifte de çok güzel olur.

   Benim çocuğum yemez deyip ön yargılı olmayın derim. Pırasayı hiç tatmayan birisine hiç olmazsa pırasalı bir börek yapın da yer mi yemez mi bir görün. Dillere destan pırasa böreği dünyanın en lezzetli ve yapımı kolay olanıdır. İlk iş pırasayı katlarında çamur kalmayacak şekilde tertemiz yıkayıp ince ince kıyılacak. Bu iç harcına taze maydanoz, nane, havuç, baharat zeytinyağı ilave edip azıcık kavurmak gerekiyor. İsteğe göre kıymalı da çok lezzetli bir börek olur. Böreğin tarifini çok detaylı yazmak isterdim ama yerim kalmayacak onun için İnternete bakmanızı tavsiye ederim. Pırasalı böreğe itiraz edip “ben yemem” diyene hiç rastlamadım.

    Pırasayı çiy yemenizi tavsiye etmem, biraz ağır geliyor, mideniz ağrıyabilir.  En iyisi pırasayı irice doğrayıp havuç ile zeytin yağında biraz kavurduktan sonra üzerine limon sıkıp salata gibi de servis edebilirsiniz. Bir dahaki sefere sizlerle karnıbahar, taze bakla gibi Türk mutfağının kıymetli sebzelerinden yazışalım.              Pembegül Abla