Vera C. Rubin Gözlemevi Gökyüzünü Devrimsel Şekilde Gözlemlemeye Başlıyor
Şili dağlarında inşa edilen Vera C. Rubin Gözlemevi, evrenin bilinmeyenlerine ışık tutmak için çalışmaya başlıyor. 10 yıl sürecek dev projede gökyüzü, dünyanın en büyük dijital kamerasıyla her birkaç günde bir tekrar tekrar görüntülenecek.
ABD destekli ve 1,2 milyar dolara mal olan gözlemevi, özellikle karanlık maddeyi, evrenin yapısını ve Güneş Sistemi’ndeki cisimleri anlamaya yönelik veri toplayacak.
Gökyüzünü Baştan Yazacak
Gözlemevi, 8.4 metrelik aynası ve 3.200 megapiksellik devasa kamerasıyla, Güney Yarımküre’deki gökyüzünün tamamını her birkaç günde bir tarayacak.
Her kare, dolunaydan 45 kat daha büyük bir alanı kapsayacak. Görüntüler; ultraviyoleden kızılötesine kadar altı farklı filtreyle alınarak daha önce eşi benzeri görülmemiş bir gökyüzü haritası oluşturacak.
Melbourne Üniversitesi’nden Prof. Rachel Webster, “30 yıl önce hayalini kurduğumuz deneyleri artık yapabileceğiz” dedi.
Hızlı Uyarı Sistemiyle Anlık Takip
Gözlemevi sadece uzun vadeli veriler değil, aynı zamanda anlık olaylar için de kritik bir rol oynayacak.
Swinburne Üniversitesi’nden Dr. Tania Barone, “Her aynı bölgeye bakışta önceki görüntüyle karşılaştırma yapacak. Fark varsa anında uyarı verilecek. Tüm dünyadaki astronomlar bu değişimi takip edebilecek,” dedi.
Dünyanın en büyük dijital kamerası iş başında
Karanlık Maddenin İzinde
Gözlemevi, ismini karanlık maddenin varlığını ilk kez kanıtlayan ABD’li gökbilimci Vera Rubin’den alıyor. Rubin’in galaksilerin dönüş hızı üzerine yaptığı çalışmalar, görünmeyen maddenin varlığına işaret etmişti.
Yeni gözlemevi, bu karanlık yapıyı çözümlemek için şimdiye kadar yapılmış en büyük çabayı temsil ediyor.
Tehdit Oluşturan Asteroidler ve Gezegen 9
Queensland Üniversitesi’nden Prof. Jonti Horner, gözlemevinin sadece uzak evreni değil, Güneş Sistemi’ndeki tehlikeleri de izleyeceğini söyledi:
“Rubin devreye girdiğinde, Dünya’ya yaklaşan tüm asteroidleri çok daha erken fark edeceğiz. Bu, savunma şansı demek.”
Ayrıca uzun süredir aranan, Gezegen 9 adlı teorik büyük gezegenin de Rubin sayesinde bulunabileceği düşünülüyor.
Avustralya da Projenin İçinde
Avustralya, Rubin’in işleyişinde büyük rol oynuyor. Yerli araştırmacılar, teleskobun oluşturduğu günlük 20 terabaytlık veri akışını işlemek için yazılım geliştirdi. Bu katkı sayesinde Avustralyalı gökbilimciler veriye doğrudan erişim hakkı kazandı.
İlk Görüntüler Ne Zaman?
Rubin Gözlemevi’nin ilk görüntüleri 24 Haziran Salı sabahı 01.00’de (AEST) kamuya açıklanacak. Görüntüler, teleskobun resmi internet sitesinden canlı yayınla izlenebilecek.