26 September 2023 Tuesday
News
Kesintiler, çeşitli web sitelerini ziyaret etmeye çalışırken “Hata 503 Hizmet Kullanılamıyor“ ve “bağlantı hatası“ gibi hata mesajları aldıklarını bildiren kullanıcılarla başladı. Bu kullanıcılardan biri de kardeşimdi ve o gün Amazon hesabından tek bir adet bile satış yapamadı. Sizlerle geçmişte paylaştığım yazılarımda Amazon’un satıcılarla ilgili teknik alt yapı sorunlarını anlatmıştım. Ayrıca, ne kadar devasa bir sistem yaratmış olsalar dahi bunun gibi firmaların eksik sayılabilecek birçok noktalarının olması beni heyecanlandırır demiştim! Ki üstüne Amazon problemlerini tek tek sıralayıp ve üstüne algoritmasını da çözdüm demiştim.
İnternette gezindiğimiz her an bizi takip eden ve çoğunluğu Amerika bazlı, içerik dağıtım servis sağlayıcılarla hayatımızı geçiriyoruz. Ve onlara bağımlı şekilde hayatlarımızı sürdürüyoruz.
Seymayka
İçlerinde Birleşik Krallık hükümetinin web sitesini de içeren siteler artık çevrimiçi durumda. İlk raporlar, suçu bir Amerikan bulut bilişim firması olan Fastly’ye yöneltti. Fastly’nin durum sayfası Salı sabahı teknik bir sorunu araştırdığını söyledi. Şimdi ise sorun çözüldü diyor.
Fastly Nedir?
İçerik dağıtım ağı veya CDN’yi hızlı bir şekilde çalıştırır. CDN’ler (İçerik dağıtım ağı), internet içeriğinin yüklenmesi için gerekli varlıkların transferine izin veren, dünya çapında dağıtılmış sunucu ve veri merkezleri ağlarıdır. Fastly’nin teknolojisi, bir web sitesini ani bir trafik dalgası ve saldırılar eşliğinde çevrimiçi kesilmelere karşı korumak için tasarlanmıştır. Fastly’nin CDN hizmeti, siteye özel dosyaları depolamak için bir “cdn.mydomain.com” adresi sağlamak yerine tüm web sitesi trafiğini kendi sunucuları üzerinden yönlendiren ters proxy modelini izler. Dünya çapındaki yaklaşık 60’tan fazla, istekte bulunan kullanıcının bulunduğu yere en yakın noktadan içerik getirir. Ne yazık ki dünyada birkaç oyuncudan ibaret olan bu sistemin başında Amazon CloudFront, Akamai, Windows Azure CDN, CacheFly, Fastly, Google Cloud CDN şeklinde devam eder. Bu yazılım hatasının neden olduğu kesinti, alışverişin çok kuvvetli bir şekilde yapıldığı Black Friday’e denk gelseydi! Ben bu kesintiye ihmal edilen yazılım hatası diyorum ve dikkatli olmalarını öneririm.
“CDN’lerin amacının trafik yükünü hafifletmek, yüksek kullanabilirlik ve hızlı içerik teslimi sağlamak için vardır.“
Veri koruma direktörü Mark Henry,
Tabiki, içerik isteklerinin algoritmalar tarafından yönlendirildiğini ve bu algoritmaların trafiği en uygun ve en yüksek performanslı şekilde ağ yolunu almasını sağlayabileceğini açıklamıştır. Ah bu Algoritmalar ve Matematik…
‘KESİNTİ SALDIRI DEĞİL’
İlk başta bu kesintiye Fastly’nin bir siber saldırıya kurban gitmiş olabileceğini söylediler, bundan dolayı bu alt yapıya sahip tüm büyük siteler o gün hata verdi. Ancak, Fastly’nin CEO’su Joshua Bixby, Salı günü Wall Street Journal’a kesintinin saldırıyla ilgili olmadığını söyledi. Şirket, paylaştığı bir tweet’te “kesintileri tetikleyen bir hizmet yapılandırması bekleyip, küresel ağımız tekrar çevrimiçi oluyor” dedi.
ÖNGÖRMELİYDİK
Fastly’nin mühendislik ve altyapı kıdemli başkan yardımcısı Nick Rockwell ise Salı günü geç saatlerde bir blog yazısında, “8 Haziran’da geçerli bir müşteri yapılandırma değişikliği tarafından tetiklendiğinde ortaya çıkan keşfedilmemiş bir yazılım hatası nedeniyle küresel bir kesinti yaşadık.“ dedi. Kesintinin “geniş ve şiddetli “ olduğunu ve şirketin sorunu hızlı tespit edip 49 dakika sonra ağının çoğunun yeniden çalışmaya başladığını söyledi. Hata, Mayıs ayında yayınlanan bir yazılım güncellemesine dahil edilmişti ve Rockwell, şirketin test sırasında bunun neden tespit edilmediğini anlamaya çalıştığını söyledi.
Ve Rockwell ‘in ağzından dökülen o cümleler “Bunu ÖNGÖRMELİYDİK” oldu…
Evet, göremediler ne yazık ki, küresel internetin büyük bir kısmını Fastly gibi hayati altyapı sağlayan bir avuç perde arkası şirkete ne kadar bağımlı olduğunu vurguladı ve daha ciddi bozulmalara karşı ne kadar savunmasız olduklarına dair endişeleri arttırdı. Fastly’nin hatası, yazılım güncellemesine dahil edilmeyen ufak bir hataydı ve bu noktada Rockwell’ in dediği doğrudur ne yazık ki…Fastly’nin CEO’su her ne derse desin bu bir yazılım açığıydı hemde test sırasında bile belki göremedikleri ufak bir yazılım problemiydi…En eski dönemlerden kalma Excel programlarıyla iş yapan, devasa büyüklükteki Amazon sistemi gibi! Ve üstüne Amazon teknik ekibin dahi çözemediği bu çok basit Excel sorunlarını sizin çözmenizi istemeleri gibi…Ki biz çözdük! Anlayacağınız hiçbir zaman görmeyecekler, bilmeyecekler ve bu problemlerin daha büyükleriyle karşılaşacaklar.
Dijital ajans Think3’ün teknik direktörü Gaz Jones, “İnternetin yarısı tüm sunucuları ve web hizmetleri için Amazon, Google ve Fastly gibi dev firmalara güvendiğinden olan budur.” dedi. Tüm internet tehlikeli bir şekilde birkaç oyuncuya yönelik hale geldi.
İnternette gezindiğimiz her an bizi takip eden ve çoğunluğu Amerika bazlı, içerik dağıtım servis sağlayıcılarla hayatımızı geçiriyoruz. Ve onlara bağımlı şekilde hayatlarımızı sürdürüyoruz. Tahmin ettiğinizden fazla yazılım hataları içermelerine rağmen dünyaya şekil veriyorlar. Geç kalmayalım, en az bir yazılım dili öğrenelim ki dünyaya yön verebilelim.
YAZILIM ÖĞRENMEK İÇİN DAHA NEYİ BEKLİYORUZ
Pandemi dönemi bize birşeyi öğretti “Bilgisayarı“… Tüm görüşmelerimizi internet ortamından sürdürdük ve eğitimlerimizi internet ortamından yaptık. Ne yazık ki bu noktada cahil olan öğretmenleri gördük bilgisayarda öğrencilerle görüşme başlatamayan! Nice Doktorlar var yazdırmak istediği belgeyi çıkaramayan ve bilgisayara suç bulan!
Yakın zamanda bu yazılım problemlerine sahip içerik dağıtım servis sağlayıcıları daha fazla problemlerle karşı karşıya kalacaklar. Bu da başka servis sağlayıcılarının oluşmasını sağlayacak. Ve sitelere dadanan hacker grupları artacak. En az bir yazılım dili öğrenmek için daha ne bekliyoruz.
Geleceğin çocukları bizim çocuklarımız olabilir!
“BİLMEK, İLERİYİ GÖRMEK; İLERİYİ GÖRMEK, GÜÇLÜ OLMAKTIR.”
AUGUSTE COMTE
