15 June 2021 Tuesday
Akıl ve ruh sağlığımız, nasıl düşündüğümüz, hissettiğimiz ve davrandığımız üzerinde önemli bir etkisi vardır; aynı zamanda stresle nasıl başa çıktığımız ve seçimler yapmamızda da etkisi vardır.
Ruh ve akıl sağlığı sorunlarına katkıda bulunan birçok faktör vardır:
Biyolojik faktörler (örneğin; genler veya beyin kimyası), yaşanmışlıklar (örneğin; travma veya istismar) ve ailede ruh sağlığısorunları geçmişi de dahil olmak üzere.
Avustralya’da yaşları 16 ile 85 arasında değişen yaklaşık 7,3 milyon kişi akıl ve ruh hastalığına yakalanmakta.
Akıl hastalığının başlıca türleri arasında; depresyon, anksiyete (evham), şizofreni, bipolar duygudurum bozukluğu (depresif ataklar) , kişilik bozuklukları ve yeme bozuklukları yer alır; bu durumlar arasında en yaygın olanları anksiyete, depresyon ve madde kötü kullanım bozukluklarıdır.
Ruh sağlık bozukluğu nasıl anlaşılır
Hayatın içinde: korku, üzüntü, gerginlik ve stres gibi farklı duygular yaşamak normaldir.
Ancak; bu duygular devam edip ve bunaltıcı hale geldiğinde ve iş, sosyalleşme ve egzersiz gibi günlük aktivitelerinizi etkilediğinde anda akıl ve ruh hastalığının ortaya çıkabileceği zamandır.
Böylesi en uç durumlarda, ruhsal hastalığı olan bireyler kendilerini izole edebilir, daha fazla yalnızlık isteyebilir, daha fazla uyuyabilir ve kendilerine bakmakta zorlanabilirler.
Yakınları erken tanı koyabilir
Bu nedenle, bu belirti ve semptomlar kişinin özellikle arkadaşları ve aileleri tarafından erken tanı ile fark edilmesi önemlidir. Çünkü, ruhsal bir hastalığı olan bir birey bazı durumlarda bu rahatsızlığı olduğunu bilemeyebilir. Ne kadar erken teşhis konulursa tedavi sonuçları o kadar başarılı olabilir. Ruh sağlığı hastaları yalnız değildir, birçok destek ve tedavi seçeneği mevcuttur.
Peki, akıl hastalığından muzdarip davranışlar içinde olan bireylere karşı, onları yargılamadan yardım etmek için ne yapabiliriz?
İlk olarak, nasıl olduklarını ve genel olarak hayatla nasıl başa çıktıklarını sormak önemlidir.
İkinci olarak, yardıma ihtiyaçları varsa onları çeşitli ruh sağlığı hizmetlerine yönlendirebilirsiniz. Örneğin; Beyond Blue (1300 22 4636), Lifeline (13 11 14), Stride (1300 00 1907) ve çok daha fazlası.
Bireyi, durumu ile ilgili hizmetleri bulmalarına yardımcı olması için genel pratisyenleriyle (GP) iletişime geçmeye teşvik etmek de önemlidir.
Aileler en büyük destek
Akıl ve ruh sağlığımız önemlidir. Yardıma ihtiyacı olan bir bireye yardım eli uzatmak esastır. Bu nedenle, aile bireyleri olarak, sevdiklerimizin davranışlarındaki değişikliklerin farkında olmalı ve onları desteklemek ve yönlendirmek için elimizden gelenin en iyisini yapmalıyız.
Bazen, gerçekten ihtiyaç duydukları tek şey basit bir “nasılsın?” ya da “iyi misin?” kelimesi. Topun yuvarlanmasını yardım için bunu sağlamak lazım.
Dr. Hanife Mehmet
(BBiomedSc, BHlthSc/AppSc [Çin Tıbbı], Doktora)